Na początek roku proponujemy Naszym Czytelnikom tytuły, które znalazły się w finale nagrody "Nike".
Jerzy Jarniewicz "Mondo cane" - Nagroda NIKE
Jerzy Jarniewicz, to autor między innymi tomów poetyckich "Dowód z tożsamości" (2003), "Oranżada" (2005), "Na dzień dzisiejszy i chwilę obecną" (2012) czy "Woda na Marsie" (2015), licznych przekładów literatury zagranicznej oraz książek krytycznoliterackich. Od 1994 r. redaktor "Literatury na Świecie". Współpracuje z "Gazetą Wyborczą", "Tygodnikiem Powszechnym" i "Tyglem Kultury". Odbierając nagrodę Nike autor powiedział: „Mam nadzieję, że państwo widzą, że zupełnie jestem zaskoczony, to nie jest żadna kokieteria. Nie wiem, co powiedzieć, mowę mi odbiera. Odbieram tę nagrodę jako nagrodę dla poezji, tej poezji, która może być kołem ratunkowym. Ilu nas czyta poezję? Tylu, ile było poległych Spartan pod Termopilami. Ale może od jutra będzie więcej dzięki tej nagrodzie.”
Anna Cieplak: Rozpływaj się
Pierwsza powieść o życiu eurosierot. Najnowszy tytuł Anny Cieplak to mocna, wyrazista i aktualna powieść o Polsce w Unii Europejskiej i osieroconym pokoleniu - młodych osobach, zmuszonych dorastać bez dorosłych, którzy za chlebem wyjechali na Zachód. Uciążliwie szczera, rozbrajająco zabawna i boleśnie życiowa.
Artur Domosławski: Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana
Artur Domosławski, autor m.in. znakomitej biografii „Kapuściński non-fiction”, zabiera nas w porywającą podróż przez życie i twórczość tytułowego wygnańca, przez wielką Historię i codzienną krzątaninę. Kreśli przenikliwą opowieść o swoim bohaterze a także o Polsce, Izraelu, Wielkiej Brytanii. O wielkich ideach i sporach o nie. O ludziach, których drogi przecinały się ze szlakami Zygmunta Baumana. O lękach i niepokojach naszych czasów. O mrokach polskich serc.
Edward Pasewicz: Pulverkopf
Meseritz (dziś Międzyrzecz, Polska), kilkadziesiąt lat po wojnie. Nastoletni Patryk Werhunt znajduje pływające w Obrze zwłoki jednego z sąsiadów. Okoliczności śmierci są niejasne, a cień podejrzenia pada na wkraczającego w dorosłość chłopaka. Traumatyczne wydarzenie staje się pretekstem do snucia rozległej i skomponowanej misternie niczym fuga opowieści o splątanych losach: Polaków, Żydów, Niemców, Sowietów oraz ich potomków. Opowieści, której motywem przewodnim jest obsesyjne poszukiwanie prawdy o losach niemieckiego kompozytora Norberta von Hannenheima. To także rzecz o byciu odmieńcem, kundlem, w chwilach, kiedy życie i historia nie dają innego wyboru.
Maciej Płaza: Golem
Wywodzący się z żydowskich tradycji golem, mający postać człowieka, lecz pozbawiony duszy, od wieków rozpala wyobraźnię. Można go spotkać w chasydzkich legendach, literaturze jidysz i w popkulturze. Maciej Płaza przywołał jego postać, by zanurzyć czytelnika w świecie sztetla na Podolu z początku XX wieku. Wątki kabalistyczne i mesjańskie równoważą się z realistycznym obrazem kultury i obyczajów chasydów. Wszystko to, łącznie z legendarną postacią, nabiera nowego życia pod piórem jednego z najwspanialszych stylistów polskiej prozy.
Kacper Pobłocki: Chamstwo
Antropolog Kacper Pobłocki w błyskotliwym i erudycyjnym "Chamstwie" rzuca nowe światło na zmitologizowaną opowieść o czasach Rzeczpospolitej szlacheckiej. Nie boi się stawiać trudnych pytań dotyczących chłopskiego niewolnictwa, obrazowo ukazuje krwawą przemoc panów i odważnie kreśli historię polskiego patriarchatu, dowodząc, że w tym splocie klasowych podziałów, okrucieństwa i wyzysku zaklęta jest nasza „ojczyzna pańszczyzna”.
BIOGRAFIE
Marek Rybarczyk: Elżbieta, Filip, Diana i Meghan. Zmierzch świata Windsorów
Nasza wiedza na temat brytyjskiej monarchii bazowała dotąd głównie na plotkach i uproszczeniach. Książka Marka Rybarczyka pozwala przyjrzeć się z bliska pałacowym relacjom, odsłania kulisy burzliwych książęcych związków, a przedstawione w niej meandry życia uczuciowego królewskich małżonków, rodzinne skandale i sekrety, zadziwią nawet fanów serialu "The Crown". Książka powstała w historycznym momencie - zmiana jest tuż-tuż. Królowa Elżbieta ma prawie 95 lat. Nadchodzi kres pewnej epoki i małżeństwa, którego dzieje stały się telenowelą przełomu XX i XXI wieku. W tle pojawiają się pytania - czy następca tronu książę Karol będzie w stanie udźwignąć ciężar korony? Czy Brytyjczycy zaakceptują jako swoją królową Kamilę? Jaka naprawdę była Diana? Jaki wpływ na decyzje podejmowane przez Harry’ego ma Meghan? Dlaczego Windsorowie stracili szansę na wspaniałą czwórkę - Meghan, Harry, Kate, Willliam?
Magdalena Stykała: Legia Cudzoziemska damskim okiem
Ta otoczona mitem francuska, elitarna formacja wojskowa znajduje się w czołówce najbardziej znanych i rozpoznawanych marek na świecie. Męski świat, ale przecież to nie Mars. Kobiety istnieją i są gdzieś bliżej lub dalej. W pozostawionej za bramą rzeczywistości, we wspomnieniach i tęsknocie za mamą, siostrą, dziewczyną, a czasem żoną czy córką. To spojrzenie na formację przez pryzmat kobiecych uczuć. Książka, która nie obala mitów, nie prostuje stereotypów, jest po prostu opowiedziana z perspektywy dziewczyny: o miłości, tęsknocie, nadziei i radości. O tym, że relacje z Legią dotyczą nie tylko jej żołnierzy, ale też całej rzeszy kobiet z nimi związanych. W tle Gujana Francuska, Afryka, Bałkany, Francja i Polska. Barwna, pełna ciekawostek podróż do różnych zakątków globu, do świata elitarnej formacji, ale przede wszystkim do ludzi.
Renata Grochal: Zbigniew Ziobro. Prawdziwe oblicze
Zbigniew Ziobro doszedł w polityce na szczyt, bo jest człowiekiem bez granic. Dzięki ogromnym ambicjom i równie wielkiej determinacji to on ma największe szanse na to, by w przyszłości stanąć na czele polskiej prawicy. Dlatego warto poznać nieznane szczegóły z życia Zbigniewa Ziobry. Autorka jest dziennikarką polityczną tygodnika „Newsweek” i publicystką, współprowadzącą program Onet Opinie.
Ewa Dyakowska-Berbeka, Beata Sabała-Zielińska: Jak wysoko sięga miłość? Życie po Broad Peak. Rozmowa z Ewą Berbeką. Opowieść żony himalaisty
W marcu 2013 roku świat przeżywał wielki sukces czterech polskich himalaistów - pierwsze zimowe wejście na Broad Peak. Chwilę później cała Polska zamarła. Dwóch wspinaczy rozpoczęło dramatyczną walkę o życie, a kiedy ją przegrali, rozgorzała narodowa dyskusja o etyce himalaizmu i partnerstwie w górach. Dysputy i oskarżenia ciągnęły się tygodniami, tymczasem w Zakopanem, z dala od zgiełku, została pogrążona w rozpaczy rodzina Maćka Berbeki - jego żona Ewa i czterech synów. Od ponad trzydziestu lat ich wspólnego życia Ewa bała się właśnie tego momentu. Choć byli jedną z nielicznych par w świecie alpinistów, których góry nie rozdzieliły, ostatecznie to one zabrały najważniejszą osobę w jej życiu. Ta książka to opowieść o miłości, pasji i akceptacji… aż po grób.
Agnieszka Gołas-Ners: Gołas. Biografia własnymi słowami
Wiesław Gołas - urodzony aktor, artystyczny fenomen, geniusz nie tylko komediowy. Fascynował Wojciecha Młynarskiego i Jeremiego Przyborę, zachwycał Stanisława Bareję i Kazimierza Dejmka, zdobywał każdą publiczność. Ale to tylko jedna strona medalu. Zmagał się przecież z wizerunkiem „wesołka” i całe życie uciekał od roli Czereśniaka z „Czterech pancernych i psa”. Czasem śliczny, liryczny i apetyczny, czasem ponury i smutny, inaczej niż na ekranie. Jak zapamiętali go przyjaciele? Co on sam mówił o sobie? Wreszcie, jak widzi go jedyna córka? Agnieszka Gołas tworzy czuły i barwny portret Wiesława Gołasa - dopisuje kolejne rozdziały i żegna się z ojcem. To pełna frywolnych, nieznanych anegdot nietypowa autobiografia i biografia w jednym.
Krzysztof Tomasik: Poli Raksy twarz
Pola Raksa zagrała wiele ról teatralnych i filmowych, ale zbiorową wyobraźnią zawładnęła dzięki roli w serialu, który stał się jednym z największych fenomenów polskiej kultury masowej. Postać ślicznej sanitariuszki przyniosła jej bezprecedensową sławę, stając się jednocześnie przekleństwem. Chociaż wystąpiła w filmach Wajdy, Hasa i Barei - dla milionów widzów pozostała już na zawsze rudowłosą Rosjanką z „Czterech pancernych”. Mówiła, że serial odbił się fatalnie także na jej życiu osobistym: „Kolejni narzeczeni odchodzili w siną dal, bo nie mogli znieść tego ciągłego szarpania mnie za rękaw i pytania widzów: A co z Jankiem?”.
Karolina Dzimira-Zarzycka: Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki
Karolina Dzimira-Zarzycka porządkuje i uzupełnia biografię Marii Dulębianki, ale przede wszystkim kreśli portret artystki i emancypantki, której problemy i wybory okazują się dziś zaskakująco aktualne. Obficie czerpiąc ze źródeł, stara się uchwycić naturę relacji Dulębianki i Konopnickiej, a także wpisać ją w szerszy obraz sytuacji kobiet na przełomie XIX i XX wieku. Długoletni związek Konopnickiej i Dulębianki - nieważne, czy nazwiemy go „siostrzeństwem” czy „bostońskim małżeństwem” - jest piękną historią wzajemnego oddania i poszanowania, dzielonej niełatwej codzienności, obustronnej troski, czułej wierności „do ostatniego tchnienia”. Nie potrzeba skandali ani sensacji, aby dać się wciągnąć w pełną werwy i empatii opowieść o dwóch wybitnych kobietach pędzących wspólne życie w niekończących się podróżach po europejskich miastach i kurortach, tułających się po tanich hotelikach i kwaterach, gdzie dla oszczędności Konopnicka gotuje i ceruje bieliznę, a Dulębianka goni za byle portretowym obstalunkiem.
LITERATURA FAKTU
Tillmann Bendikowski: Przeżyj rok w średniowieczu
Autor - niemiecki dziennikarz i doktor historii - w bardzo przystępny i ciekawy sposób pisze o historii średniowiecza. Oprowadza nas zarówno po chłopskiej chacie, jak i cesarskim dworze. Pokazuje zakamarki klasztorów. Opowiada o papieżu i wpływie Kościoła na życie ludzi. Zdradza szczegóły kar i tortur. Pokazuje, jak naprawdę wyglądało życie w średniowieczu.
Rafał Hetman: Las zbliża się powoli
Tuż po wojnie w niewielkim lesie Dębrzyna koło Przeworska grupa mężczyzn rabowała i mordowała ludzi wracających z robót w III Rzeszy. Okoliczni mieszkańcy wiedzieli, kim byli sprawcy, ale milczeli na temat dokonanych zbrodni. Rafał Hetman, skupiając się na losach pokoleń dwóch polskich rodzin, opowiada splątaną niczym system leśnych korzeni historię, w której rzeczywistość przeplata się z mitem, pamięć kroczy pod rękę z zapomnieniem, a reporter staje się częścią historii, którą opisuje. Próbując odpowiedzieć na pytanie, kto mordował w Dębrzynie, Hetman drobiazgowo rekonstruuje pełny chaosu i lęku czas tuż po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski, a śledząc ponad sto lat historii niewielkiego lasu, zastanawia się nad istotą procesów, które składają się na naszą zbiorową (nie)pamięć.
Sławomir Koper, Tomasz Stańczyk: Mistycy, prorocy, szarlatani
W co wierzyli Polacy na przestrzeni dziejów? Kto pragnął zawładnąć ich duszami? Kim był baron Jakub Józef von Frank-Dobrucki, twórca żydowskiej sekty frankistów? Dlaczego Elimelech z Leżajska cieszył się z swoich czasach taką estymą? Czym wsławiła się Makryna Mieczysławska i jak udało się jej omamić całą dziewiętnastowieczna Europę? Mateczka Kozłowska, Eliasz Klimowicz, Stefan Ossowiecki, Michał Karaszewicz-Tokarzewski i inni - czyli kreślony przez autora historycznych bestsellerów Sławomira Kopra portret proroków, mistyków, samozwańczych kapłanów, działających na wyobraźnię polskich wiernych przez stulecia - aż do dzisiaj.
Diana Brzezińska, Andrzej Gawliński: Zbrodnie bez ciał
Autorzy - Diana Brzezińska, prawniczka i mediatorka sądowa, autorka kryminałów i Andrzej Gawliński, kryminalistyk i suicydolog, dyrektor Centrum Kryminalistyki i Medycyny Sądowej - wspólnie przeczytali dziesiątki tomów akt i zapoznali się z setkami zeznań świadków w najgłośniejszych polskich sprawach o morderstwo, w których wyrok zapadł, mimo że nie odnaleziono ciała ofiary. Pytali o szczegóły dochodzeń specjalistów medycyny sądowej, psychologów, kryminologów, śledczych. Wskazali luki, błędy, pominięte fakty. A nawet rozmawiali ze skazanym za zbrodnię. Szukali odpowiedzi tam, gdzie nadal jest wiele pytań. Jak pracują śledczy, kiedy brakuje najważniejszego śladu zbrodni? Jakie eksperymenty i metody zbierania dowodów są przez nich wykorzystywane? Czy naprawdę nie da się popełnić zbrodni doskonałej? Ta książka zbliża do prawdy, którą niemal doskonale udało się ukryć.
LITERATURA PIĘKNA
POWIEŚCI „Z HISTORIĄ W TLE”
Jolanta Maria Kaleta: cykl: Tron we krwi, t. 1-3 LINK
Nina Majewska-Brown: cykl Zakładnicy wolności, t. 1-3 LINK
Lucyna Olejniczak: Lilie królowej: saga średniowieczna, t. 1 LINK
Maks Czornyj: Bestia z Buchenwaldu LINK
Agnieszka Jeż: Dziewczyna z Woli LINK
Agnieszka Janiszewska: cykl Owoce zatrutego drzewa, t. 1-3 LINK
Agnieszka Janiszewska: Podróż do Carcassonne, t. 1-2 LINK
Katarzyna Droga: Cień Róży. Katia i sekret prababki LINK
Aleksandra Katarzyna Maludy: Wisznia ze słowiańskiej głuszy LINK
Dorota Gąsiorowska: Opowieść starego lustra LINK
Warto też sięgnąć po dziejący się współcześnie, czterotomowy cykl Magdaleny Majcher „Osiedle Pogodne”, w którym autorka pozwala nam zajrzeć za zamknięte drzwi luksusowych domów tego osiedla. Każdy tom to historia kolejnej rodziny zamieszkującej na Osiedlu Pogodnym, które pogodne okazuje się tylko z nazwy… LINK
Polecamy też dwie, nieco odmienne w charakterze od wyżej wymienionych, pozycje.
Łajdackie opowieści z żarciem w tle, tak reklamuje wydawca książkę Grzegorza Kasdepke i Huberta Klimko-Dobrzanieckiego: Królik po islandzku.
Lektura będzie nie lada zaskoczeniem dla czytelników przyzwyczajonych do pióra autorów. Tym razem połączyli siły, talenty, pasję i poczucie humoru, aby stworzyć wartką prozę WYŁĄCZNIE DLA DOROSŁYCH! Anegdoty, wspomnienia i portrety – wszystko opowiedziane językiem lekkim, czasem ironicznym, czasem refleksyjnym, a miejscami nawet zaskakująco sprośnym. Mówią o smakowaniu życia całym sobą i o pierwszych razach doświadczanych wszystkimi zmysłami. Przywołane historie wieńczą przepisy na dania, które kojarzą się Autorom z najważniejszymi momentami w ich życiu.
Zwyciężczyni Nagrody Bookera w 2019 roku - Dziewczyna, kobieta, inna Bernardine Evaristo
Oto dwanaście postaci i ich podróż przez życie. Każda z nich czegoś szuka - kogoś bliskiego, celu w życiu, przynależności, domu, kochanki, matki, utraconego ojca, czy choćby odrobiny nadziei. Przede wszystkim zaś jest to oszałamiająca, pulsująca życiem powieść o kobietach. O ich sile, słabościach, bolączkach, powodach do szczęścia, pragnieniach i miłości. Opowiada o artystkach, bankierkach, nauczycielkach, sprzątaczkach, gospodyniach domowych - w różnym wieku i na różnych etapach życia. Sylwia Chutnik pisze: „Wreszcie ukazuje się w Polsce powieść, w której mogę się przejrzeć. Evaristo w istocie dała nam prezent: atlas różnorodności. I to jak napisany! Lektura obowiązkowa.”.
SENSACJA THRILLER KRYMINAŁ
Wielbiciele tego typu literatury będą usatysfakcjonowani ostatnimi nabytkami - przybyło nam wiele tytułów popularnych autorów, zarówno polskich, jak i obcych.
Proponujemy m.in. powieści Roberta Harrisa, Anthonego Horowitza, Jeffreya Archera, Steve Berry’ego, Camilli Grebe czy Hakana Nessera.
Polscy przedstawiciele tego gatunku, których POLECAMY dzisiaj, to: Piotr Kościelny, Maciej Siembieda, Piotr Borlik, Alek Rogoziński, Agnieszka Jeż, Izabela Janiszewska i Joanna Jax.
Opracowano na podst. stron internetowych wydawnictw oraz portalu lubimyczytać.pl; fot. aut. własne.
Zapraszamy Naszych Czytelników do odwiedzin w Wypożyczalni i lektury następnego odcinka cyklu POLECAMY! :)
Beata Wulczyńska
Olga Puś