Międzynarodowy Trójstyk Literacki to wydarzenie, które od lat udowadnia, że w etnografii, kulturze, czy języku istnieją jedynie pogranicza, a nie granice. W dniach 13 i 14 czerwca 2024 r. literaci z Ukrainy, Białorusi, Litwy i Polski spotkali się we Włodawie już po raz szósty.
Gala otwarcia miała miejsce w Sali Konferencyjnej Urzędu Miejskiego we Włodawie. Spotkanie rozpoczęliśmy podróżą za ocean, w którą za pośrednictwem fragmentu utworu Bumtarara autorstwa Edwarda Redlińskiego zabrała nas Pani Teresa Kupracz. Nie była to podróż łatwa - zdecydowanie demaskująca amerykański sen i pełna tęsknoty do swojego miejsca.
Żywa mowa Pani Teresy pozwoliła nam bardziej docenić miejsce w którym się spotkaliśmy. Włodawa to znaczący punkt na współczesnej mapie kulturalnej - punkt popularyzujący transgraniczną współpracę w zakresie promocji dziedzictwa literackiego. Więcej o wyjątkowości miasteczka nad Bugiem opowiedział gospodarz Burmistrz Włodawy Wiesław Muszyński.
Literaci to osoby, które łącząc wyjątkową umiejętność obserwowania rzeczywistości i talent, przelewają na papier swoje komentarze, wizje, metafory, a bez których Trójstyk Literacki nigdy by nie zaistniał. To zdecydowanie ich święto, a co za tym idzie, doskonała okazja do uznania tych, którzy działają najprężniej.
W ten sposób doszliśmy do momentu Wręczenia Lauru VI Międzynarodowego Trójstyku Literackiego. Laur to nie tylko symbol zwycięstwa, ale też wybitnych osiągnięć we wszelkich dziedzinach życia. W średniowieczu kończący studia honorowani byli gałązkami owocującego wawrzynu. Wieńcem laurowym nagradzano również wybitnych pisarzy, co miało swoją kontynuację we Włodawie podczas gali.
Protokołu Kapituły konkursu odczytała Prezes Związku Literatów Polskich Oddział w Lublinie Agnieszka Monika Polak. Laudację na temat Laureata z Ukrainy - poety, krytyka, redaktora i wydawcy oraz tłumacza literatury polskiej Mykoli Martyniuka, w zastępstwie doktora Tadeusza Karabowicza, wygłosił poeta, krytyk literacki, prozaik, eseista, regionalista Zbigniew Waldemar Okoń.
A wręczenia statuetki oraz pamiątkowego dyplomu dokonali Burmistrz Włodawy oraz Pani Agnieszka Monika Polak.
Mykola Martyniuk podczas swojej przemowy przypomniał, że spotkaliśmy się w cieniu trwającej w Ukrainie wojny. Wyraził przy tym silną nadzieję, że kreatywność twórców jest w stanie przezwyciężyć agresję i niesprawiedliwość, oraz pokazać, że jesteśmy europejską rodziną narodów, którą jednoczy pragnienie pokoju.
Laudację na temat kolejnego Laureata - poety, krytyka, eseisty, tłumacza języków słowiańskich Marka Wawrzkiewicza wygłosiła Prezes ZLP Oddział w Lublinie Agnieszka Monika Polak, która wspólnie z Burmistrzem wręczyła Panu Markowi statuetkę Lauru VI Międzynarodowego Trójstyku Literackiego. Pani Agnieszka przygotowała również małą niespodziankę - wykonała dedykowany Laureatowi utwór na skrzypcach.
W krótkim przemówieniu Marek Wawrzkiewicz, z charakterystycznym dla siebie poczuciem humoru, podzielił się refleksją na temat nagród - tych otrzymanych, i tych nie otrzymanych, oraz swojej poetyckiej recydywie.
Korzystając z okazji głos zabrali również goście. Dyr. chełmskiej Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego Maciej Baranowski reprezentujący Wojewodę Lubelskiego Krzysztofa Komorskiego, który odczytał list z gratulacjami dla wyróżnionych.
Pan Wiesław Holaczuk Członek Zarządu Powiatu odwołał się do metafory budowania mostów pomiędzy narodami.
Natomiast Honorowy Obywatel Miasta Włodawy prof. Feliks Czyżewski określił nasze miasto “stolicą pogranicza” dla obszarów uczestniczących w Trójstyku.
Pogranicze to tygiel kultur sprzyjający rozwojowi talentów - nie tylko tych literackich. Spotkanie zwieńczył występ Soni Trochanowskiej, uczennicy najwyższej klasy Szkoły Muzycznej I Stopnia we Włodawie.
Dwie skrzypcowe sonaty w wykonaniu Soni stworzyły pomost do kolejnego punktu programu - występu aktorów Teatru Panopticum z Młodzieżowego Domu Kultury Pod Akacją w Lublinie, którzy w Sali Widowiskowej Włodawskiego Domu Kultury zaprezentowali spektakl teatralny pt. Partita dla dwojga. Autorką scenariusza jest Pani Agnieszka Monika Polak. Reżyserii podjął się Mieczysław Wojtas, a muzykę skomponował Piotr Tesarowicz. Reżyser i młodzież stworzyli obraz sensualny i dojrzały, który omawiany był jeszcze długo podczas wieczornych dyskusji.
Wydarzenia drugiego dnia (14.06.2024 r.) VI Międzynarodowego Trójstyku Literackiego odbyły się w Miejskiej Bibliotece Publicznej we Włodawie.
Spotkanie rozpoczęła, przedstawiając dotychczasowe edycje Trójstyku i witając zgromadzonych gości, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włodawie Dorota Redde-Sawczuk.
Pierwszym punktem programu było sympozjum literackie dotyczące współczesnej literatury, które poprowadziła prezes lubelskiego Oddziału Związku Literatów Polskich Agnieszka Monika Polak, Laureatka ubiegłorocznego Międzynarodowego Trójstyku Literackiego – pisarka, poetka, dziennikarka, skrzypaczka, absolwentka Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie.
Współczesną poezję Ukrainy zaprezentowali Lessya Stepovychka, Mykola Martyniuk i Olha Hlushchenko, czytając swoje utwory zarówno w oryginale, jak i w wersji tłumaczonej na język polski.
Twórczość oraz działalności literatów i artystów białoruskich na emigracji w Polsce przedstawili Siergiej Kowalow, Tatiana Kozik i Aleś Arkusz.
Kolejnym punktem programu sympozjum było wystąpienie Romualda Mieczkowskiego – reżysera, literata, redaktora kwartalnika literacko-kulturalnego Znad Wili.
W dyskusji podsumowującej pierwszą część spotkania wzięli udział: prof. dr hab. Feliks Czyżewski, laureat VI Międzynarodowego Trójstyku Literackiego Marek Wawrzkiewicz oraz poeta, literat Waldemar Michalski.
W drugiej części spotkania odbyło się podsumowanie i ogłoszenie wyników IV Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego Jednego Wiersza pod Honorowym Patronatem Burmistrza Włodawy Wiesława Muszyńskiego.
Autorem i inicjatorem konkursu jest redaktor naczelny Kwartalnika Społeczno-Kulturalnego „Wschód”, wiceprezes lubelskiego oddziału Związku Literatów Polskich Aldon Dzięcioł.
Konkurs adresowany jest do poetów amatorów, tj. osób nie będących członkami profesjonalnych związków pisarskich i stowarzyszeń literackich.
Mogą w nim wziąć udział osoby, które ukończyły 18 rok życia, mieszkający zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.
Wiersz zgłoszony do Konkursu nie może być wcześniej publikowany (także w Internecie), ani nagradzany w innych turniejach lub konkursach poetyckich.
Utwór w języku polskim ma zawierać maksymalnie 20 wersów z obowiązkowym zastosowaniem 4 zwrotów zaczerpniętych z nadbużańskiej gwary, w tym roku były to słowa: uhoń – ogień, piwnocz – północ, swarka – kłótnia, kryła – skrzydła.
Organizatorem konkursu jest Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie.
A współorganizatorami zakończonej właśnie edycji: Burmistrz Włodawy Wiesław Muszyński, Gmina Miejska Włodawa, Związek Literatów Polskich Oddział w Lublinie, Stowarzyszenie Twórców Kultury Nadbużańskiej im. Janusza Kalinowskiego we Włodawie i Włodawski Dom Kultury, który wsparł finansowo konkurs.
Obrady komisji konkursowej w składzie: Waldemar Michalski – przewodniczący - poeta, eseista, redaktor „Akcentu”, Anna Kistelska – polonistka, teatrolog, wieloletnia redaktorka wydawnictw kulturalnych, animatorka kultury i Aldon Dzięcioł – poeta, prozaik, eseista, regionalista, odbyły się 27 maja 2024 r.
Wśród nadesłanych utworów komisja postanowiła przyznać: pierwszą nagrodę za wiersz „Kryła” Piotrowi Bartnikowi z Wołomina; drugą nagrodę za wiersz „Nie płosz snów” Sabinie Kuśmickiej z Lublina; trzecią nagrodę – dwie równorzędne, ex equo, otrzymali za wiersz „Nie czekaj” Teresa Kupracz z Włodawy i za wiersz „Siła Bugu” Tadeusz Charmuszko z Suwałk. Ponadto jury przyznało jedno wyróżnienie, które za wiesz „Nad Bugiem” otrzymała Małgorzata Machnica z Lublina.
Krótkiego podsumowania pracy komisji konkursowej oraz odczytania protokołu jury dokonał jej przewodniczący – Waldemar Michalski.
Swoimi refleksjami i przemyśleniami dotyczącymi konkursu podzieliła się również Anna Kistelska, uczestniczka jury.
Uroczystego wręczenia nagród laureatom dokonali:
Honorowy Patron Konkursu Burmistrz Włodawy Wiesław Muszyński, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włodawie Dorota Redde-Sawczuk oraz przewodniczący komisji konkursowej Waldemar Michalski.
Po wręczeniu nagród odbyły się prezentacje nagrodzonych utworów:
W swoim wierszu „Kryła” wystąpił laureat I NAGRODY Piotr Bartnik.
Laureatka II NAGRODY, Sabina Kuśmicka, w wierszu „Nie płosz snów”.
Laureatka III NAGRODY – Teresa Kupracz w wierszu „Nie czekaj”.
W wierszu laureata III NAGRODY Tadeusza Charmuszko „Siła Bugu” wystąpiła Ewa Krukowska.
Zdobywczyni WYRÓŻNIENIA, Małgorzata Machnica, wystąpiła w wierszu „Nad Bugiem”.
Na zakończenie wydarzenia wiele ciepłych słów skierowanych zarówno do literatów z pierwszej części spotkania, jak i do laureatów konkursu wygłosili Burmistrz Włodawy Wiesław Muszyński
i dyrektor MBP Włodawa Dorota Redde-Sawczuk.
Dzięki uprzejmości Siergieja Kowalowa, Danuty Agnieszki Kurczewicz, Małgorzaty Machnicy, Romualda Mieczkowskiego, Agnieszki Moniki Polak i Lessyi Stepovychki do zbiorów włodawskiej biblioteki trafiły publikacje: Sargej Kavaleu „Slaza volata”; Danuta Agnieszka Kurczewicz „Krematoria wiary”; Małgorzata Machnica „Za siódmą godziną wszechświata”; Maciej Mieczkowski "Na zakręcie"; Romuald Mieczkowski "Pomiędzy" i "Mój barbarzyńca"; zbiór "Nieskorena Ukraina"; Agnieszka Monika Polak "Dalekie podróże z Bliską", "Ślad przeznaczenia", "Bańka mydlana" i "Pół żartem całkiem serio"; Zenowiusz Ponarski "Przyjaciel Litwy i ptaków"; Stefan Warchoł "Dzieje i pradzieje Indoeuropejczyków w świetle archaicznej leksyki i zoonimii ludowej"; oraz dwa numery pisma „Znad Wilii” 3/2023 i 4/2023.
Wszystkie wydawnictwa, po opracowaniu, będą dostępne w Dziale Regionalnym MBP Włodawa.
Bardzo dziękujemy za wszystkie książkowe dary.
Zapraszamy do obejrzenia zdjęć na profilach na Facebooku: Włodawa Miasto Trzech Kultur i Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie.
Urszula Panasiuk
Edyta Pietrzak
Fot. 13.06.2024 r. ze zbiorów Urzędu Miejskiego we Włodawie
Fot. 14.06.2024 r. ze zbiorów MBP Włodawa (Joanna Orzeszko)