Wtorek 16 maja 2023
|
|
|
Po raz kolejny do Włodawy przybyło kilkudziesięciu ludzi pióra, aby uczestniczyć w Międzynarodowym Trójstyku Literackim. W programie V edycji z udziałem środowisk kulturotwórczych z Polski, Ukrainy i Litwy organizatorzy uwzględnili wiele wydarzeń mających znaczący wpływ na wielojęzyczny dialog w kreatywnym przekraczaniu granic własnej kultury w przestrzeni pogranicza wschodniego.
Gospodarzem Gali Inauguracyjnej w ratuszu miejskim był Burmistrz Włodawy Wiesław Muszyński. Literatom towarzyszyło liczne grono zaproszonych gości, m.in.: senator RP prof. Józef Zając, posłanka na Sejm RP Monika Pawłowska, wicewojewoda lubelski Robert Gmitruczuk, przewodniczący rady rejonu kowelskiego Wiaczesław Szvorak, wicestarosta włodawski Tomasz Korzeniewski, Honorowy Obywatel Włodawy prof. Feliks Czyżewski, prorektor Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Chełmie dr Beata Fałda.
Organizatorzy V Międzynarodowego Trójstyku Literackiego: Burmistrz Włodawy Wiesław Muszyński, Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, Związek Literatów Polskich Oddział w Lublinie.
Współorganizatorzy: Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie, Włodawski Dom Kultury, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Włodawskiej.
Partner wydarzenia: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego.
Patronat Honorowy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.
Uroczystość rozpoczął koncert dzieci ukraińskich ze Szkoły Podstawowej w Orchówku. Występ zespołu „Kwiaty Ukrainy” w opracowaniu, scenografii i aranżacji opiekunek Niny Wirowicz i Sylwii Bzowskiej przyjęty został przez publiczność wręcz entuzjastycznie.
Punktem kulminacyjnym wydarzenia było nagrodzenie, za całokształt twórczości, literatów z Polski i Ukrainy. Decyzją Kapituły Laur V Międzynarodowego Trójstyku otrzymała prozatorka i poetka Agnieszka Monika Polak oraz ukraiński prozaik i dramaturg Anatolij Krym.
Agnieszce Monice Polak, dla której inspiracją twórczą są ludzkie historie, Laur wręczyli przedstawiciele Kapituły dr. Artur Sępoch, z-ca dyrektora ds. Biura Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie oraz Wiesław Muszyński, Burmistrz Włodawy. Laudację na cześć Laureatki wygłosił wcześniej dr Tadeusz Karabowicz - poeta, krytyk literacki, literaturoznawca, tłumacz.
Nagrodzony Anatolij Krym nie mógł osobiście uczestniczyć w wydarzeniu z powodu trwającej wojny w Ukrainie. Jego twórczość przedstawił Marek Wawrzkiewicz, prezes Zarządu Głównego Związku Literatów Polski.
Statuetkę i dyplom przekaże Laureatowi Wiaczesław Szvorak – przewodniczący rady rejonu kowelskiego.
Międzynarodowe wydarzenie literackie było doskonałą okazją do uhonorowania Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włodawie, współorganizatora Trójstyku. Odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznał, na wniosek Burmistrza Włodawy Wiesława Muszyńskiego, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Profesor Piotr Gliński. Aktu wręczenia dokonał wicewojewoda lubelski Robert Gmitruczuk w asyście posłanki na Sejm RP Moniki Pawłowskiej.
|
|
|
Odznakę odebrała zarządzająca placówką dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włodawie Dorota Redde-Sawczuk. Dziękując za nobilitujące, a zarazem mobilizujące do dalszych działań na rzecz lokalnej społeczności wyróżnienie, zwróciła uwagę na wspierającą działania biblioteczne modelową współpracę z organizatorem biblioteki i lokalnym samorządem. Podkreśliła też rolę zespołu pracowniczego w tworzeniu ponad siedemdziesięcioletniego wizerunku włodawskiej książnicy oraz w urzeczywistnianiu jej misji i wizji jako biblioteki międzypokoleniowej i interdyscyplinarnej, otwartej na różnorodne potrzeby społeczno-edukacyjne wielokulturowej Włodawy.
Istotnym dla dalszej transgranicznej konsolidacji literackiej w ramach kolejnych edycji włodawskiego Trójstyku było podpisanie umowy o współpracy pomiędzy Związkiem Pisarzy Litwy i Związkiem Literatów Polskich. Podpisy w imieniu stowarzyszeń złożyli Irena Aleksaite – litewska teatrolog i Marek Wawrzkiewicz – polski poeta, dziennikarz, tłumacz.
Akcentem solidarności z walczącą Ukrainą były skrzypcowe przerywniki Artema Filosofa dedykowane polskim, litewskim i ukraińskim uczestnikom Międzynarodowego Trójstyku Literackiego 2023.
Po zakończeniu uroczystej Gali we włodawskim Ratuszu Miejskim uczestnicy Trójstyku w korowodzie wielokulturowej przyjaźni przeszli do Włodawskiego Domu Kultury. Tam w sali widowiskowej obejrzeli spektakl Teatru z Końca Polski i wysłuchali koncertu zespołu polsko-ukraińskiego „Jezioranki”.
Środa, 17 maja 2023
Gospodarzem drugiego dnia V Międzynarodowego Trójstyku Literackiego Włodawa’2023 była Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie. W imieniu organizatorów i partnerów organizacyjnych gości oraz literatów z Polski, Ukrainy i Litwy powitała Dyrektor placówki Dorota Redde-Sawczuk. Przedstawiła retrospekcję sesji popularnonaukowych organizowanych w poprzednich edycjach poświęconych Józefowi Łobodowskiemu, Kazimierzowi Andrzejowi Jaworskiemu oraz 40-leciu kwartalnika literacko-artystycznego "Akcent". Zaprosiła uczestników do udziału w sesji popularnonaukowej, podsumowania Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego Jednego Wiersza oraz koncertu skrzypcowego „Solidarni z Ukrainą”.
Sympozjum popularnonaukowe tegorocznej edycji „Związek Literatów w Lublinie – 90 lat refleksji i wspomnień” poprowadziła prezes lubelskiego oddziału ZLP Agnieszka Monika Polak – Laureatka V Międzynarodowego Trójstyku Literackiego – pisarka, poetka, dziennikarka, skrzypaczka, absolwentka Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie.
Genezę i rys historyczny OL ZLP zaprezentowała Urszula Gierszon – poetka, prozaiczka, krytyk literacki, absolwentka informacji naukowej i bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Warszawskim, społeczniczka i animatorka kultury, zajmująca się również grafiką, rzeźbą i malarstwem.
Sylwetki prezesów lubelskiego oddziału ZLP przedstawił poeta, prozaik, eseista Jerzy Bolesław Sprawka – lubelski poeta, prozaik, eseista.
Waldemar Michalski – poeta, eseista, krytyk literacki, członek zespołu redakcyjnego kwartalnika literacko-artystycznego „Akcent” – wystąpił z prelekcją „Co było, co jest – autorzy lubelscy wokół spraw i problemów pogranicza”.
Prezes Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich Marek Wawrzkiewicz – poeta, dziennikarz, tłumacz – pogratulował Zarządowi Oddziału w Lublinie owocnej sesji poświęconej 90-leciu działalności życząc dalszej weny twórczej i sukcesów wydawniczych.
Publikację „Z nurtem słowa…: antologia poetycka Oddziału Lubelskiego ZLP” omówiła Prezes Oddziału Agnieszka Monika Polak. Swoje wiersze w niej zamieszczone zaprezentowały
Urszula Gierszon
Danuta Kurczewicz – poetka od lat związana z Chełmem i Pawłowem.
Scenę recytarsko-poetycką udostępniono również zaprzyjaźnionym literatom z Ukrainy. Swój tomik poetycki „Serce w niewoli” dla czytelników włodawskiej książnicy na ręce dyrektor Doroty Redde-Sawczuk podarowała Łesia Stepowyczka – poetka, pisarka, eseistka, tłumaczka.
Ponadto swoje wiersze w języku ukraińskim i w tłumaczeniu na język polski zaprezentowali:
Olha Hlushchenko
Elina Formaniuk
Mykola Martyniuk
|
|
|
Sesji popularnonaukowej towarzyszyła wystawa „80 lat Związku Literatów w Lublinie”
oraz ekspozycja publikacji książkowych.
Uczcie literackiej towarzyszył mini-recital skrzypcowy Artema Filosofa z Melitopola (obwód zaporski), który w wyniku pożogi wojennej na Ukrainie przebywa aktualnie w Polsce, we Włodawie.
W finale V Międzynarodowego Trójstyku Literackiego dokonano podsumowania III edycji Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego Jednego Wiersza. Konkurs rozstrzygnięto w 2021 roku, ale pandemia a następnie ogłoszenie stanu wyjątkowego w pasie przygranicznym uniemożliwiły przyjazd Laureatów po odbiór nagród.
Podsumowania trzech edycji konkursowych dokonała jego sekretarz Małgorzata Zińczuk z Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włodawie.
Z protokołem Jury zapoznał zebranych jego Przewodniczący – Waldemar Michalski. W uzasadnieniu werdyktu przeczytał m.in.: wszystkie nagrodzone i wyróżnione utwory w sposób bardzo umiejętny i ciekawy wkomponowały do swoich wierszy cztery konkursowe (obowiązkowe) chachłackie słowa: piweń – kogut, horyłka – wódka, soroczka – koszula, pohulaty – zabawić się.
Autorzy wykazali się dobrą znajomością tradycji kulturalnej regionu, pogranicza polsko-ruskiego oraz umiejętnością wykorzystania znamion współczesnej sztuki poetyckiej.
Wiersze najczęściej odwołują się do losów człowieka w kontekście natury. Przyroda jest tu nie tyle ornamentem, ale przede wszystkim świadkiem wydarzeń (np. wiersz Deszcz, Wyszywanka, Otuleni jedną koszulą). Wiersze dotyczące sytuacji ludyczno-zabawowej zabarwione są żartem, humorem, ale także akcentem dydaktycznym (np. utwory Wiadomość, Kindersztuba). Rytm zdania (wersetu), melodia słowa (rymy) nadają wielu utworom charakterystyczną ludową śpiewność. Dodać tu trzeba, że w kilku utworach pojawiła się nuta nostalgii (np. Nieobecność, Miasto, którego już nie ma, Między snem a snem, Sen o poleskim weselu).
Laury konkursowe odebrali: Teresa Kubik z Wyryk-Adampola (III nagroda), Sabina Kuśmicka z Lublina (wyróżnienie), Małgorzata Skowron z Hrubieszowa (wyróżnienie), Marek Szczerbiński z Krakowa (wyróżnienie), Małgorzata Szczerbińska ze Skawina (nagroda specjalna Przewodniczącego Jury). Dyplomy i nagrody wręczali: Dorota Redde-Sawczuk – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włodawie, Waldemar Michalski – przewodniczący Jury oraz członkowie komisji konkursowej w osobach Anny Kistelskiej – animatorki kultury, instruktorki kultury żywego słowa Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Lublinie oraz Aldona Dzięcioła – pisarza, poety, dziennikarza, redaktora naczelnego Kwartalnika Społeczno-Kulturalnego „Wschód”, pomysłodawcy Konkursu.
Pani Teresa Syta z Suśca, która musiała wcześniej wyjechać z Włodawy, nagrodę odebrała podczas sesji popularnonaukowej.
Pozostałym Laureatom, którzy nie mogli przyjechać na podsumowanie konkursu, nagrody przesłane zostaną pocztą.
Refleksjami nad założeniami regulaminowymi oraz koniecznością kontynuacji Międzynarowego Konkursu Poetyckiego Jednego Wiersza podzieli się
Aldon Dzięcioł – pomysłodawca konkursu, redaktor naczelny kwartalnika „Wschód”, wiceprezes Oddziału Lubelskiego Polskiego Związku Literatów
Anna Krawczyk-Skwarska – animatorka kultury, edukatorka, zawodowo związana z Centrum Kultury w Lublinie
Anna Kistelska – emerytowana Instruktorka Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Lublinie z bogatym dorobkiem animatorskim z dziedziny edukacji i sztuki
Profesor Feliks Czyżewski – badacz dialektologii słowiańskiej ze szczególnym uwzględnieniem pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego
Konkluzja refleksji – Poezja i tym razem, za sprawą założeń regulaminu konkursowego, znalazła się w awangardzie studiów nad mową pogranicza.
Od pierwszej edycji Międzynarodowemu Konkursowi Poetyckiemu Jednego Wiersza patronuje Burmistrz Włodawy Wiesław Muszyński.
Koordynatorem jest Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie, współorganizatorami zaś Wojewódzki Ośrodek Kultury w Lublinie oraz Włodawski Dom Kultury.
Małgorzata Zińczuk