Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie
zaprasza na spotkanie
z prof. dr hab. Haliną Pelcową
Dziedzictwo językowe Lubelszczyzny
ukryte w słowach
prowadzenie spotkania
prof. dr hab. Feliks Czyżewski
6 grudnia 2023 r. (środa), godz. 11.00
Galeria Na Parterze
Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie
ul. Przechodnia 13
Organizatorzy: Powiat Włodawski, Gmina Miejska Włodawa, Miejska Biblioteka Publiczna we Włodawie
Prof. dr hab. Halina Pelc – publikuje jako Halina Pelcowa. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskała w 1982 roku, doktora habilitowanego w 1995 roku, a tytuł profesora nauk humanistycznych w 2002 roku.
Autorka 16 książek (w tym 12 tomów „Słownika gwar Lubelszczyzny”, z których każdy stanowi samodzielne opracowanie tematyczne i merytoryczne) i ponad 200 artykułów oraz redaktorka 4 monografii, recenzentka książek i projektów naukowych NPRH i NCN oraz artykułów w czasopismach punktowanych. Recenzentka w awansach profesorskich, przewodach habilitacyjnych i doktorskich. Bierze udział w ogólnopolskich i ogólnosłowiańskich programach naukowych z zakresu dialektologii, socjolingwistyki i etnolingwistyki.
Kierownik grantu NPRH pt.: „Regionalne dziedzictwo językowe Lubelszczyzny o charakterze etnicznym: Słownik gwar Lubelszczyzny (tomy VI-XII) z dokumentacją leksykograficzną, kartograficzną, ikonograficzną i dźwiękową” (2018-2023).
Główne kierunki badawcze: dialektologia, historia języka, problematyka regionalna, socjolingwistyka, etnolingwistyka, historia mówiona, polszczyzna potoczna. Zainteresowania naukowe grupują się wokół różnorodnych zagadnień gwarowych i historycznojęzykowych, w szczególności zaś socjolingwistycznego, aksjologicznego i pragmatycznego aspektu języka mieszkańców wsi, dziedzictwa językowo-kulturowego oraz problemów leksyki gwarowej regionu lubelskiego, rozpatrywanej w aspekcie związków językowych sąsiadujących ze sobą gwar i języków, wzajemnych relacji gwar i języka ogólnopolskiego oraz związków językowych polsko-wschodniosłowiańskich, a także przemian cywilizacyjno-kulturowych ostatnich lat i ich wpływu na zachowania językowe mieszkańców wsi. Problematyka badawcza dotyczy zarówno szeroko pojętej sytuacji językowo-kulturowej i obyczajowej współczesnej wsi, jak i zagadnień teoretyczno-metodologicznego opisu gwar i polszczyzny potocznej w aspekcie geograficznym, onomazjologiczno-semantycznym i kulturowym.
Jest członkiem: Komisji Socjolingwistyki przy Międzynarodowym Kongresie Slawistów, Komitetu Językoznawstwa PAN oraz Sekcji Dialektologicznej i Sekcji Etnolingwistycznej przy KJ PAN, Rady Naukowej Instytutu Języka Polskiego PAN, Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Oddziału PAN, a także członkiem towarzystw naukowych i towarzystw regionalnych. Brała udział w pracach „Euroregionu Bug” oraz w pracach nad „Multimedialnym przewodnikiem po gwarach polskich”. Jest członkiem Rady Naukowo-Programowej Uniwersytetu III Wieku w Świdniku.
W latach 2005-2012 (dwie kadencje) pełniła funkcję prodziekana Wydziału Humanistycznego ds. Studenckich, w latach 2000-2004 funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Filologii Polskiej UMCS, a w latach 2010-2017 funkcję kierownika Zakładu Historii Języka Polskiego i Dialektologii.
Nagrody i odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi (2012 r.), Srebrny Krzyż Zasługi (2000 r.), Medal Złoty za Długoletnią Służbę (2010 r.), nagroda indywidualna Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (2002 r. za książkę „Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny”), Medal Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Włodawskiej (2018), Medal 700-lecia Miasta Lublin (2017), Dyplom Uznania Marszałka Województwa Lubelskiego (2019) za pełną zapału i entuzjazmu pracę na rzecz budowania teraźniejszości i przyszłości szkolnictwa wyższego w województwie lubelskim. Wyróżnienie „Wawrzynem Pawła Konrada” tomu X Słownika gwar Lubelszczyzny „Obrzędowość i obyczajowość ludowa” w konkursie na najlepszą książkę roku 2022.
Informacja pobrana ze strony UMCS: Słownik gwar Lubelszczyzny
Feliks Czyżewski – prof. dr hab. nauk humanistycznych, językoznawca. Zainteresowania naukowe: onomastyka w warunkach pogranicza etniczno-językowo-kulturowego, etnolingwistyka, dialektologia polska i ukraińska. Najważniejsze publikacje: Atlas gwar polskich i ukraińskich okolic Włodawy, Lublin 1986; Fonetyka i fonologia gwar polskich i ukraińskich południowo-wschodniego Podlasia, Lublin 1994; Polskie i ukraińskie teksty gwarowe ze wschodniej Lubelszczyzny, Lublin 1998 (współautor A. Warchoł); Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych. Część 1. Słownik nazwisk, Lublin 2013.
W latach 1998-2017 kierownik Zakładu Filologii Ukraińskiej UMCS; 2003-2013 dyrektor Instytutu Filologii Słowiańskiej UMCS.
Za wkład w prace dokumentujące kulturę duchową i materialną Gminy Wola Uhruska i regionu włodawskiego odznaczony Medalem „800-lecie Uhruska” (2004), tytułem Honorowego Obywatela Gminy Wola Uhruska (2007), tytułem Honorowego Obywatela Włodawy (2019).
Informacja pochodzi z książki „Leon Kunicki pisarz Pobuża” pod redakcją Feliksa Czyżewskiego, Agnieszki Dudek-Szumigaj i Zbigniewa Włodzimierza Fronczka (2022).